14 Günde Ekonomik Balkanlar Yolculuğu

Otobüs ve tren kullanarak, uygun fiyatlı otellerde ve hostellerde konaklayarak Balkanlar’ı kendi olanaklarınızla keşfetmek mümkün. Tıpkı benim geçtiğimiz yaz yaptığım gibi… Aşağıda okuyacağınız satırlar Balkanlar içinekonomik bir rotaönerisidir. Yolculuk ve konaklama için ödemiş olduğum fiyatlar, Temmuz 2012’nin rakamlarıdır. (Döviz kurları Ocak 2015’e aittir.)

KOSOVA

Para Birimi: Avro

İstanbul – Priştine: 100 Avro (uçakla – gidiş-dönüş)

Eğer turunuza Priştine üzerinden başlayacaksanız ve Sırbistan’ı da görmeyi düşünüyorsanız havaalanında gümrük polisine Sırbistan’a gitme niyetinizi söylemelisiniz, çünkü Sırbistan, Kosova damgasını tanımıyor. Ayrıca konuştuğumuz çeşitli kaynaklar (her iki ülkede bulunan büyükelçiliklerimiz örneğin) eğer Priştine’den Belgrad’a gidersek, Kosova’ya dönmeden başka bir ülkeye geçemeyeceğimizi, geçsek bile çıkış damgası vurulmayacağını, bu yüzden kaçak yolcu konumuna düşeceğimizi söylüyor. Pratikte bunun aksini gerçekleştirenler var ve yaşadıklarımızdan da öğreniyoruz ki bu coğrafyada sınır polisleri “kafalarına göre” hareket ediyorlar, kimi zaman giriş-çıkış damgası vurulmuyor pasaportunuza ve kimse de “sizin damganız eksik” demiyor. Kosova’dan sonraki durağımızı Karadağ olarak belirliyoruz.

KARADAĞ

Para Birimi: Avro

Priştine – Podgorica: 16 Avro (otobüsle – tek yön)

Podgorica – Kotor: 7 – 8 Avro (otobüsle – tek yön

Priştine’den (bizim seyahat ettiğimiz tarih itibariyle) her akşam saat 19.30’da Karadağ’ın başkenti Podgorica’ya otobüs var. Virajlı yolları sevmeyenler için bir kısmı epey zor geçecek dokuz saatlik bir yolculuk… Podgorica’da fazla vakit harcamanıza gerek yok, sabah saat 05.00 itibariyle Kotor otobüsleri başlıyor. Podgorica – Kotor arası yolculukta eğer bu şehirlere uğrayacak vaktiniz yoksa, gece hayatıyla “Karadağ’ın Bodrum’u” Budva’yı ve bir kişiye ait olmasıyla ün kazanmış ada Sveti Stefan’ı görebilirsiniz.

Kotor’da kalacağımız hostele geceliği 15 Avro ödüyoruz. (Montenegro Hostel 4U– 4 kişilik banyosu içinde dorm).

Kotor’un “tarihi şehir merkezi” UNESCO Kültür Mirası listesinde, daracık sokakları, yeşil panjurlu evleri ve kedileriyle seyrine doyulmaz bir manzara sunuyor size. Bir de tepedeki Manastır’a tırmanırsanız… Karadağ ayrıca şarap ülkesi, çok lezzetli şarapları şişesi 2,50 Avro’dan başlayan fiyatlarla alabiliyorsunuz.

HIRVATİSTAN

Para Birimi: Kuna (1 Euro: 7.66 Kuna) – Bu rakam Dubrovnik ve Split’te daha farklı uygulanıyor, tüm paranızı özellikle Dubrovnik’ten bozdurmamanızı öneririm. 

Kotor – Dubrovnik: 16 Avro (otobüsle – tek yön)

Dubrovnik – Split: 14 Avro (otobüsle – tek yön)

Split – Zagreb: 24 Avro (gece treniyle, numaralı pulman – tek yön)

Kotor’dan sonra istikametimiz Hırvatistan’ın Dubrovnik şehri. Kotor – Dubrovnik arası günde birkaç sefer var, üç saat sürüyor. Dubrovnik’te kaldığımız yer bir pansiyon ve kişi başı 20 Avro. (Apartments Panaroma– 2 kişilik özel ortak banyolu oda).

Dubrovnik’te fiyatlar Balkanlar geneline göre, verilen turizmin de etkisiyle, epey yüksek. Kuşkusuz karşımızda görmeye değer bir şehir var, ama her şey turizme yönelik pazarlanıyor, bu da biraz midenizi bulandırıyor.

Üç saat uzaklıktaki Split’e her an otobüs bulunabiliyor. Split asıl olarak adalar için bir transfer merkezi olsa da, şehir de görülmeye değer. Split’e indikten sonra eğer adalara gitme niyetiniz yoksa ve konaklamayı düşünmüyorsanız, eşyalarınızı otobüs garajının yanında bulunan tren garında dolaplara kilitleyebilirsiniz (günlük 2 Avro).

Split’in eski şehrini esas olarak Diocletian Sarayı’nın sınırları oluşturuyor. Aslında Unesco Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan bir şehir olan bu sarayın yapımı 295-305 yılları arasına kadar gitse de, bu tarihlerden sonra üzerine çok şey eklenmiş. Split’te eski şehir merkezinden başka, Marjan Tepesi’ni görmenizi öneririm. Şehire erken saatlerde gezmeye başlayacağınız tek bir gün ayırmanız yeterli. Split’te tüm Balkan coğrafyasının ortak ana yemeklerindencevapcici’yi içeceğinizle birlikte 5 Avro’ya tadabileceğiniz gibi, komşuluktan kaynaklı kaçınılmaz etkiyle İtalyan mutfağından yemekler de yiyebilirsiniz.

Zagreb’de konakladığımız hostele geceliği 11 Avro ödüyoruz. (Fulir Hostel– 4 kişilik banyosu içinde dorm). Zagreb asıl olarak iki bölümden oluşuyor: Aşağı ve Yukarı Şehir ve ana meydan Ban Jelacic’de bulunan Turizm Ofisi’nden alacağınız harita size bu bölgelerde güzel bir yürüyüş rotası öneriyor, nitekim Zagreb’i yürüyerek gezmenizde fayda var ve bir yaz günü, bir de haftasonuysa, Yukarı Şehir’i gezerken gözlerinizi dört açın, karşınıza Hırvatistan tarihinin ünlü kişileri çıkacak. Zagreb’e dair özel bir not; Yukarı Şehir’de bulunanNokturno Restaurant toplam 10 Avro gibi uygun fiyatlarla yemek yemenizi sağlayacak bir yer.

BOSNA HERSEK

Para Birimi: Convertible Mark ( 1 Avro – 1.95 KM)

Zagreb – Saraybosna: 30 Avro (gece treniyle, numarasız pulman – tek yön)

Saraybosna – Mostar: 9 Avro (trenle, numarasız pulman – gidiş-dönüş)

Şimdi yolculuk Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’ya. Saraybosna’ya geldiğinizde fiyatların iyice düşmeye başladığını göreceksiniz, gerek yemek, gerekse diğer alanlarda Balkan coğrafyasının ortalaması bu aslında.

Burada kaldığımız Hostel’e 10 Avro ödüyoruz geceliği için. (Hayat Hostel– 2 kişilik ortak banyolu özel oda).

Saraybosna’nın “Başçarşı” denilen eski şehir merkezi size hiç de yabancı gelmeyecek, zira bu bölge Osmanlı’dan miras. Sonraki zamanlarda Avusturya – Macaristan etkisi Osmanlı’nın izlerini de yok ederek şehri sarmaya başlamış. Şehri gezdikten sonra tramvayla gidebileceğiniz, 11 km uzaklıktaki Ilidza’da bulunan Tünel Müzesi’ni görmelisiniz. Burası, “Saraybosna’yı kurtaran tünel” olarak anılıyor. Saraybosna 1990’larda yaşadığı acıların izlerini şehir merkezinde özellikle bırakılmış birkaç istisna hariç silmiş olsa da, Ilidza’da bu izlere hemen hemen her evde rastlamanız mümkün. Müzeyi gezip, gösterilen filmi izledikten sonra ise gezdiğiniz yerlere farklı bir gözle bakmaya başlayacaksınız.

Saraybosna’dan üç saatlik bir yolculukla ulaşabileceğiniz Mostar’a her sabah Saraybosna’dan kalkan tren, akşamüstü geri dönüyor. Kalkış saatinden biraz önce gitmenizde yarar var, çünkü bilet yolcu sayısı kadar satılmıyor ve bu yolculuğu ayakta geçirme ihtimaliniz de var.

Mostar’da tren garından yürüyebilirsiniz eski şehir merkezine. Şehire girer girmez, karşınıza Mostar denildiğinde hepimizin gözünün önüne gelen o köprü çıkacak. Köprü, bilindiği üzere 1993’te Hırvat askerleri tarafından yıkıldıktan sonra, yeniden inşaa edilerek 2004 yılında açıldı. Savaşın izleri ise silinmiş değil. Belki biraz da insanlar ders alsın diye özellikle bırakılmış gibi… Köprü ise hala şehiri ve insanları ayırıyor birbirinden sizin hissetmeyeceğiniz bir biçimde, olanları hatırlatıyor.

Mostar’da konaklamak sizin tercihinize bağlı. Programınıza göre Saraybosna’ya geri dönmeniz mümkün. Mevsim elveriyorsa Neretva’da yüzmeniz şart!

Biz Saraybosna’ya dönüp, orada konaklamayı tercih ediyoruz.

SIRBİSTAN

Para Birimi: Dinar (1 Avro – 122.66 Dinar)

Saraybosna – Belgrad: 16 Avro (gündüz treniyle, numarasız pulman – tek yön)

Belgrad – Novi Sad: 14 Avro (otobüsle – gidiş-dönüş)

Ertesi gün Belgrad’a doğru yola çıkıyoruz. Yolculuk hakkında bir uyarıda bulunmakta yarar var, bu yolculuk transit Hırvatistan geçişi içeriyor. Bu yılınilk yarısından sonra Avrupa Birliği’ne girmesi sebebiyle Hırvatistan ülkemize vize uygulamaya başlayacağından bu bilgi önemli.

Geceliği 9 Avro ödüyoruz hostelimize ki burayı özellikle öneriyorum, bu hosteli bir nevi “hobi” olarak işleten iki kişi de ayrı ayrı harika insanlar, kendinizi evinizde hissettirecekler. (Shine Hostel– 2 kişilik ortak banyolu dorm). Gündüz hayatın merkezi konumundaki Knez Mihailova Caddesi’ne ve hemen onun yakınındaki gece hayatının merkezi Bohemian olarak bilinen bölgeye de yakınız. Belgrad’ın asıl tarihi bölgelerinden biri olan “Kalemegdan” isminden de anlaşılacağı üzere Osmanlı’dan yadigar.

Belgrad’dan 1.5 saatlik bir yolculukla Voyvadin bölgesinde yer alan Novi Sad’ı günübirlik ziyaret edebilirsiniz. Seyahatinizi Temmuz ayı başlarına denk getirirseniz, dünyaca ünlü grupların da sahneye çıktığı Exit Festivali’ni görebilirsiniz. Bu festival dışında şehir genel olarak sakin ve Petrovaradin görülmeye değer.

MAKEDONYA

Para Birimi: Makedon Dinarı (1 Avro – 61.50 MKD)

Belgrad – Üsküp: 22 Avro (otobüsle – tek yön)

Üsküp – Ohrid ve Bitola: 15 Avro (otobüsle – gidiş-dönüş)

Son noktamız Üsküp. Belgrad – Üsküp arası daha ekonomik bir seçenek olan trenin dışında, gün içerisinde otobüsler de var. Gece 23.00’te kalkan Niş Ekspress bu bölgenin en iyisi kabul ediliyor.

Üsküp’te konaklamaya geceliği 8 Avro ödüyoruz. (Happiness is The Meaning of the Life Hostel– 5 kişilik ortak banyolu dorm, merkeze uzak). Üsküp’ün eski şehir merkezi de Osmanlı döneminden, fakat Saraybosna’ya göre tenha, turist kalabalığı daha çok şehrin yeni inşaa edilmekte olan bölgesinde.

Makedonya’nın asıl ilgi çeken bölgesi biz gidememiş olsak da Ohrid. Yolculuğun iki saat sürdüğü söylense de, yol koşulları ve kullanılan araçlar çok iyi durumda değil, dört saate kadar çıkabiliyor.

Manastır, ya da Makedonca adıyla Bitola ise Atatürk’ün okuduğu Manastır Askeri İdadisi’ne ev sahipliği yapıyor, okul ziyarete açık.

Üsküp – Priştine: 6 Avro (otobüsle – tek yön)

Priştine’de gecelik 12 Avro konaklamamıza veriyoruz, daha ekonomik bir seçenek zor. (Hotel Valenia– 2 kişilik banyosu içinde özel oda).

Şehirden havaalanına teoride otobüs olsa da, kalkış sıklığı yetersiz. Korsan taksiler, 10 ila 15 Avro civarı fiyatlarla sizi havaalanına taşıyorlar.

Ayrıca, çanta ya da bavulunuzu otobüslerin bagajına vermek için genellikle 1 Avro’ya yakın ücret ödüyorsunuz.

Balkan turunuzda programınızı esnek tutmalısınız, çünkü bir bakmışsınız Priştine’den her gün 19.30’da kalkması gereken Podgorica otobüsü kalkmamış.

Bugün balkanlar ekonomik tatil yapmak için hala uygun bir yer.Vizesi ülkeler olması nedeniyle fırsatını bulduğunuzda ziyaret etmelisiniz.

Gezdiğimiz 6 ülke bir zamanlar tek bir ülkeydi, insanlar elbette yaşananlardan ders aldılar, fakat bugün de ortalık çok sakin sayılmaz, bu coğrafya hala kim bilir daha nelere gebe…

Bu yazı ilk olarak 25 Haziran 2013 tarihinde Sırtçantalılar’da yayımlanmıştır.